واکنش در شرایط اضطراری

آمادگی و واکنش در شرایط اضطراری چیست؟

شرایط اضطراری یک حالت غیر قابل پیش بینی است که شرکت ها، کارگران و جامعه را تهدید میکند و باعث اختلال یا متوقف شدن عملیات میشود. شرایط اضطراری به دو دسته طبیعی و ساخت دست بشر تقسیم میشود. نظر به اینکه وضعیت های اضطراری معمولا به ندرت رخ داده و زمان وقوع آنها مشخص نمی باشد، از این رو لازم است برای مقابله با آنها هماهنگی ها لازم از پیش صورت گیرد. شناسایی پتانسیل ها و حفظ آمادگی جهت واکنش در شرایط اضطراری میتواند خسارات ناشی از اینگونه وقایع را به حداقل ممکن برساند. آمارها نشان میدهد 27 ساعت اول بعد از وقوع حوادث (غیر از آتش سوزی)، بحرانی ترین زمان نجات مصدومین است و هر چه آگاهی های کارکنان در زمینه نحوه حمل ونقل مصدومین و کمکهای اولیه بیشتر باشد، قابلیت و توان پاسخگویی و خدمت رسانی بیشتر بوده و از ایجاد تلفات در محیطهای کاری جلوگیری میشود.

مخاطبان دوره واکـنش در شـرایط اضطـراری:

1- مسئولین و مدیران واکنش در شرایط اضطراری

2- مهندسان و کارشناسان

یکی از الزامات مهم و تعیین کننده در سیستمهای مدیریت ایمنی و حتی زیست محیطی الزامی تحت عنوان " آمادگی و واکنش در شرایط اضطراری" می باشد . دلیل گنجاندن این الزام در استانداردهای یاد شده اهمیتی است که این موضوع در کاهش عواقب حادثه دارد چرا که وجود خطاهای پنهان در سیستم همواره محتمل بوده و تمامی سازمان ها متاثر از عوامل بیرونی می باشند. گاهاً این تاثیرات سازمان را به بحران کشانده و باعث بروز اختلالات اساسی در سیستم ها می گردند. با داشتن طرحی در خصوص آمادگی و واکنش در شرایط اضطراری می توان تاثیر عوامل بیرونی - پس از بالفعل شدن این عوامل - را تا حد قابل ملاحظه ای کنترل نمود و کاهش داد .

محتوای دوره واکـنش در شـرایط اضطـراری:

تعریف شرایط اضطراری و تفاوت آن با فاجعه و بحران

جایگاه برنامه ریزی و واکنش در شرایط اضطراری و مراحل گام به گام اجرای آن

جایگاه مدیریت شرایط اضطراری در پیشگیری از گسترش حوادث

گامهای اساسی مدیریت شرایط اضطراری

ارزیابی هزینه

آمادگی روانی تیم های واکنش در شرایط اضطراری

دوره واکـنش در شـرایط اضطـراری باید در زمان های زیر به پرسنل ارائه شود:

- هنگام شروع بکار سازمان

- برای کارمندان جدیدالاستخدام

- هنگامی که دستگاهی جدید ، موادی جدید یا فرآیندی جدید به سیستم اضافه می شود .

- هنگامی که رویه ها به روز شده یا تغییر می یابد .

- هنگامی که تمرینات انجام شده نشانگر نیاز پرسنل به آموزش بوده باشد .

- حداقل سالانه یکبار. اجرا : پس از تکمیل طرح ریزی و ارائه آموزش های لازم سازمان بایستی با اجرای مانورهای وضعیت اضطراری

- همسو با پتانسیل های شناسایی شده

- بر اساس سناریوهای از پیش تعیین شده اقدام نماید .

هدف از بررسی و سیاست گذاری در جهت واکنش در شرایط اضطراری، تعیین استراتژی خاص در جهت جلوگیری یا کاهش صدمه به پرسنل در شرایط خطرناک مانند آتش‌سوزی‌های مهیب، سیل، زلزله، جنگ و انفجار تجهیزات بوده که در برگیرنده آموزش به پرسنل در جهت آمادگی و تدارک وسایل لازم در این شرایط می‌باشد.

سوالی که همیشه بعد از بوجود آمدن این شرایط همه از هم می‌پرسند این است:

مسئول واکنش  در شرایط اضطراری کیست؟ مسئول واکنش  در شرایط اضطراری می‌تواند مدیریت شرکت، کارشناس ایمنی و بهداشت، سرپرستان یا پرسنل در گیر کار باشند. اما چیزی که شرعا و عرفا مهم بوده و قانون بر آن صحه گذاشته است صیانت از نیروی انسانی است. پس مسئول حفاظت از نیروی انسانی مدیریت است که در سطوح مختلف به کوچکترین جزء که همان پرسنل باشند تفکیک می‌شود. پس همه در برابر دیگری مسئولند اما مدیریت بحران با کیست؟ شناخت بحران و مسئله، ارزیابی اطلاعات، بررسی اخبار مربوطه، توجه به امکانات و توانمندی‌‌های موجود، پیش‌دستی در مقابل شایعات، ارزیابی راه‌حل‌‌های موجود و نهایتاً انتخاب بهترین راه.

چگونگی واکنش در شـرایط اضطـراری

امکان سنجی و نیاز سنجی در پیشبرد اهداف یک سازمان در شرایط عادی و غیر عادی و مشخص نمودن موارد، مشکلات و وظایف هریک از مدیران، سرپرستان و پرسنل ذیربط می‌تواند در واکنش سریع و به موقع که همانا کاهش خطرات و صدمات باشد مثمر ثمر باشد. اعمالی که باید در این رابطه صورت گیرد به قرار ذیل می‌باشد:

    شناسایی فرآیند

    تهیه نقشه سایت کارخانه و راه‌های فرار اضطراری

    شناسایی نقاط و فعالیت‌های خطرناک و اضطراری

    تهیه نقشه نقاط خطرناک همراه با راه‌های خروج و مکان‌های امن

    مشخص نمودن تجهیزات مورد نیاز

    تعیین نیاز سنجی آموزش‌های لازم در جهت مقابله با این گونه حوادث غیر مترقبه

    آموزش تئوری، انجام مانور و باز آموزی در دوره‌های متوالی

    مشخص نمودن فرد یا افرادی که مدیریت بحران در این شرایط را بدست گیرد